Choć na pewnym etapie rozwoju seplenienie jest jak najbardziej naturalną kwestią i mieści się w normie rozwojowej, to w pewnym wieku staje się już wadą logopedyczną, z którą trzeba udać się do logopedy. Jakie ćwiczenia mogą nam pomóc w korekcji seplenienia?
Ćwiczenia na usprawnienie narządów artykulacyjnych
Jak w przypadku każdej wady wymowy, zanim przejdziemy do wywoływania prawidłowej głoski, musimy usprawnić narządy artykulacyjne, które mają tak duże znaczenie przy prawidłowej wymowie. Jakie ćwiczenia możemy wówczas wykonać?
Zawsze warto wdrożyć ćwiczenia oddechowe, które pomagają nam wprowadzić prawidłowy tor oddechowy – dmuchanie baniek, świeczek, robienie bąbelków w szklance z wodą przez rurkę, przenoszenie karteczek za pomocą słomki itp.
Następnie przechodzimy do ćwiczeń warg i języka. Warto wykonywać wszystkie tego typu ćwiczenia przed lustrem. Nieocenione są z pozoru bardzo proste czynności, takie jak cmokanie, parskanie, nadymanie policzków czy uśmiech bez zębów (w celu rozciągania warg). Poza tym wykonujemy wszelkie ćwiczenia usprawniające język – liczenie zębów językiem (nie wystawiając go przy tym z buzi) w wersji z zamkniętą i otwartą buzią, kląskanie, wypychanie policzków językiem czy ruchy języka w przód i tył po podniebieniu.
Ćwiczenia artykulacyjne
Jeśli nasze narządy mowy są już odpowiednio wyćwiczone, tj. mamy prawidłową pozycję spoczynkową języka, właściwy tor oddechowy itp., możemy przejść do wywoływania głoski. W jaki sposób? Na początek zaczynam od samodzielnych głosek. Powtarzamy głoski [s], [z], [c] oraz [dz], uważając przy tym, by czubek języka znajdował się za dolnymi lub górnymi zębami, a nie między nimi. Seplenienie międzyzębowe jest niestety najczęstszym rodzajem sygmatyzmu.
Zaczynamy powtarzać sylaby, w których występują głoski syczące, np. SA, SU, SE, SO, SY, ASA, ESA, OSA, OCO, UCO, EZA, AZA itp. Dopiero kiedy radzimy sobie z całymi sylabami, możemy przejść do artykulacji tych głosek w poszczególnych wyrazach – na początku, w środku i na końcu.
Ćwiczenia słuchowe
Bardzo ważnym elementem terapii sygmatyzmu są ćwiczenia słuchowe. Pomagają one rozwinąć umiejętność różnicowania dźwięków mowy, co jest kluczowe dla prawidłowej artykulacji. Można zacząć od prostych zadań, takich jak rozpoznawanie dźwięków z otoczenia, a następnie przejść do bardziej specyficznych ćwiczeń związanych z głoskami syczącymi.
Przykładowe ćwiczenia słuchowe:
- Identyfikacja par minimalnych: prezentujemy dziecku pary słów różniące się tylko jedną głoską (np. „kasa” – „kasza”) i prosimy o wskazanie, czy są one takie same czy różne.
- Wyszukiwanie słów z określoną głoską: czytamy listę słów, a dziecko ma klasnąć, gdy usłyszy słowo zawierające ćwiczoną głoskę.
- Różnicowanie głosek syczących i szumiących: pokazujemy obrazki przedstawiające słowa z tymi głoskami i prosimy o przyporządkowanie ich do odpowiedniej kategorii.
Ćwiczenia te nie tylko poprawiają percepcję słuchową, ale także zwiększają świadomość fonologiczną, co jest niezbędne do skutecznej korekcji sepleniania.
Artykuł sponsorowany.
